به گزارش مدیریت روابط عمومی شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی مهندس «سیدابراهیم علوی» گفت: سند برنامه راهبردی بخش آب استان در سومین نشست شورای حفاظت از منابع آب استان در سال گذشته تصویب و در تاریخ 1396/12/20 به سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان ارسال شده است.
او در تشریح وضعیت موجود آب استان اظهار داشت: بخش کشاورزی وابستگی زیادی به آب زیرزمینی دارد و در برخی دشت‌ها بهره وری پایین آبیاری مزارع و باغات و استفاده بیش از نیاز موجب افت مستمر منابع آب زیرزمینی شده و سبب شده تا بسیاری از اراضی مرغوب بلااستفاده مانده و بسیاری از باغات چندین ساله رو به نابودی رود که ارزش اقتصادی بسیار پایین آب در بخش کشاورزی نیز براین مشکل افزوده است.
وی تصریح کرد: در مورد بخش صنعت نیز، کمبود منابع آب، توسعه صنعت را در بسیاری از مناطق دچار مشکل نموده و در اغلب مناطق امکان تخصیص آب زیرزمینی وجود ندارد. به همین دلیل صنایع اغلب ناچار به خرید چاه آب کشاورزی می‌شوند که آن‌هم مسائل و مشکلات دیگری دارد. همچنین عدم توجه به استقرار و توسعه صنایع پر مصرف (فلزی) در مناطق بحرانی (نظیر اسفراین) آینده پر خطری را برای پایداری منابع آب دشت ها متصور ساخته است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی در مورد تنگناها و چالشهای منابع آب استان گفت: تغییرات آب و هوایی و خشکسالیها، کاهش شدید سهم سرانه منابع آب تجدید شونده، برداشت و استحصال بی رویه آب از منابع زیرزمینی و وجود اضافه برداشت، بهره‌وری پایین در مصرف آب کشاورزی، شرب و صنعت، وجود آلاینده‌های روزافزون و فاضلاب‌ها و افزایش روند آلودگی منابع آب استان، غفلت نسبی از منابع آب غیرمتعارف، ساختار نامناسب و غیرمتوازن اقتصاد بنگاهداری در بخش آب و افزایش قیمت تمام‌شده طرح‌های آب در استان و فاصله زیاد بین هزینه تمام‌شده و قیمت فروش آب به مصرف‌کنندگان از جمله مهمترین تنگناها و چالشهای منابع آب استان است
مهندس علوی افزود: اتکای زیاد بخش به منابع مالی دولتی و عدم تنوع در تأمین منابع مالی برای اجرای طرح‌ها، و نیاز به زمینه سازی مناسب برای ایجاد انگیزه و جذابیت برای توسعه مشارکت بخش خصوصی، پایین بودن شاخص برخورداری جمعیت روستایی از آب آشامیدنی بهداشتی و کمبود آب برای آبرسانی به روستاها، نیاز به افزایش سهم مردم و ذینفعان در مدیریت منابع آب و ایجاد مدیریت مشارکتی آب با رویکرد حوزه‌ای و نگرش یکپارچه با رعایت ملاحظات آمایش سرزمین، رقابت بین‌بخشی در تقاضاهای فزاینده آب، عدم تعادل در سرمایه‌گذاری و همزمانی دراجرای طرح‌های بالا و پائین دستی آب و خاک از دیگر مسائل مهم در حوزه مدیریت منابع آب استان است.
او گفت: سند راهبردی بخش آب استان در برنامه ششم توسعه اهداف کلی و راهبردهایی دارد که «مدیریت بهم‌پیوسته منابع آب در سطح حوضه‌های آبریز و ایجاد تعادل بین منابع و مصارف آب به منظور بهره‌برداری پایدار از منابع آب، کاهش نسبت حجم آب مصرفی استان به حجم منابع آب تجدیدشونده، تأمین پایدار آب موردنیاز آحاد جامعه برای مصارف شرب شهرها، روستاها و عشایر، حفظ و صیانت از منابع آب و اعمال مدیریت کیفی منابع آب، احیاء و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی و کاهش مصرف از این منابع، اصلاح ساختار اقتصاد صنعت آب و آبفا، افزایش بهره‌وری آب از ابعاد کمی، کیفی و اقتصادی» از جمله این اهداف هستند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی تصریح کرد: برای تحقق اهداف سند راهبردی بخش آب استان راهکارها و سیاستهایی تعیین شده است.
مهندس علوی گفت: کاهش نسبت حجم آب مصرفی کل استان به حجم منابع آب تجدیدشونده براساس آب قابل برنامه‌ریزی مصوب شورای برنامه‌ریزی آب، درنظر گرفتن منابع آب به عنوان محور آمایش سرزمین در استان و هدایت فعالیت‌های اقتصادی بر مبنای ظرفیت منابع آبی حوضه‌ها، استعلام از وزارت نیرو قبل از اخذ سایر مجوزها و اقدام به سرمایه‌گذاری، غربال و اولویت‌بندی پروژه‌های پیوست بودجه براساس آب قابل برنامه‌ریزی و اهداف طرح، همکاری و هماهنگی در دستگاههای استان در جهت اعمال قوانین و استقرار حکمرانی خوب و مؤثر آب در استان و اصلاح ساختار اقتصادی آب و زمینه‌سازی برای اخذ قیمت‌تمام‌شده از تمام مصارف با رعایت ملاحظات اجتماعی تا پایان برنامه از جمله مهمترین این راهکارها و سیاستها است.
وی افزود: محور قرار گرفتن حوضه‌های آبریز برای تصمیم‌گیری در زمینه مدیریت منابع آب و تشکیل شورای هماهنگی مدیریت منابع آب حوضه آبریز جهت مشارکت ذینفعان در فرآیند مدیریت حوضه، تأمین آب زیست‌بوم‌های حساس و تعیین نیاز زیست‌محیطی پیکره‌های آبی، از دیگر راهکارها و سیاستهای حاکم بر این سند است.
او تصریح کرد: ایجاد هماهنگی‌های لازم بین دستگاههای استانی قوای سه‌گانه برای انسداد چاه‌های غیرمجاز و انجام اقدامات عملیاتی در این زمینه، ارتقای بهره‌وری آب بخصوص در بخش کشاورزی با استفاده از تمام سازوکارهای لازم (اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و ...)، اصلاح الگوی کشت مناطق مختلف باتوجه به اولویت‌ها (با اولویت دشت های پایلوت)، توسعه فعالیت‌های اقتصادی غیر‌آب‌بر و توجه به ایجاد اشتغال از این طریق، الزام به ممنوعیت کاشت محصولات تولیدی درفضای باز با قابلیت انتقال به فضای گلخانه‌ای و توسعه کشت در محیط‌های کنترل‌شده و جلوگیری از تبخیر و تحویل حجمی آب براساس سند ملی الگوی بهینه مصرف بروز‌شده در زمان و مکان مورد تقاضا به تشکل‌های آب‌بران به منظور تقویت مدیریت‌های محلی آب و تأمین اعتبارات لازم برای این امر نیز از راهکارها و سیاستهای سند راهبری بخش آب در برنامه ششم توسعه است.
